In Vogelzang mag alleen das bouwen

Het is grond van de ge­meente Nijmegen, het wordt beheerd door het Geldersch Landschap en naast een klein aantal koeien alleen gebruikt door de inwoners van de Weezenhof.
Scouting Karel de Stoute mag er niet meer ra­votten, maar voor natuureduca­tie is in Vogelzang alle ruimte. Excursies zijn er in dit stukje bos dan ook goed te maken, met leden van IVN of het wijkplat­form van de Weezenhof.
„Vogelzang is een naam uit de volksmond”, zegt Kees de Ruwe van IVN. „En dat is niet raar, er zitten vijftig vogelsoorten.” Maar over de herkomst van de naam doen meer verhalen de ronde. Het gebied zou genoemd zijn naar een nabijgelegen boer­derij, terwijl ooit in diezelfde buurt brouwerij De Vogelzang lag.

Vroeger vlocht de Maas zich door het gebied, en dat is te zien aan de zandige en grindrijke grond. Het was onderdeel van het grotere Hatertse Broek, waar ook het huidige Hatert en de Hatertse Vennen toe beho­ren.
Op haar beurt hoort dat weer bij de Teerse Sluispolder, die zich uitstrekt tot aan de Maas. Nu heet alleen Vogelzang officieel nog Hatertse Broek.

Midden door het eikenbos van Vogelzang loopt een breed en door blad bedekt pad. Er wande­len mensen met honden. Heel af en toe wordt de stilte in het 56 hectare tellende gebied doorbro­ken door de rappe roffel van een specht en op de door natuurlij­ke wallen omgeven weilanden graast een handjevol koeien. De grenzen van dit Nijmeegse wijk­je spreken voor zich. Ernaast ligt weiland of bebouwing, ten oosten stroomt het Maas-Waal­kanaal en aan de westzijde klinkt het zachte ruisen van het verkeer op snelweg A73.

Waarom Vogelzang als aparte wijk op de gemeentekaart staat, stelt ook de gemeente voor een lastig te beantwoorden vraag. De indeling van wijken gebeur­de vanaf de jaren vijftig, laat een woordvoerder weten. Tot Vo­gelzang werd in 1968 besloten door het toenmalig college, maar bij tellingen of statistie­ken wordt het stukje bos ge­woon bij Dukenburg geteld. Ook het bestemmingsplan gaat over dit totale stadsdeel, al rust op het kleine wijkje een natuur­stempel. Er wordt daar niet ge­bouwd, behalve door dassen. Zij hebben er een burcht. Dat recreatiedruk schadelijk is voor het bos beaamt De Ruwe wel, maar dat is in Vogelzang be­hapbaar. De hond kan er dus lek­ker uit.

Joris van den Berg bouw­de als jeugdlid van de scouting hutten in het bos, maar dat mag niet meer. „We hadden de be­groeiing flink platgetrapt”, zegt Van den Berg. Nu heeft Karel de Stoute goede contacten met het Geldersch Landschap, dat het ge­bied sinds 1988 beheert.
„Ik heb gezien hoe het gebied veran­derd is sinds we er niet meer mo­gen spelen. De natuur herstelt zich en het is een prachtig stuk­je bos.” In de Hatertse Broek heerst rust en daarom trekt het mensen uit de aangrenzende wijk.
Er zijn wel meer Nijmeegse wijken nau­welijks bewoond, zoals Bijster­huizen of Staddijk, maar Vogel­zang is de enige waar geen hui­zen staan. Slechts betonfabriek De Hamer verstoort dit beeld. De wijk kent naast dieren geen inwoners, maar wel 95 werkne­mers.