De schrik zal menig inwoner van Nijmegen om het hart geslagen zijn toen hij of zij kennis nam van het begin september gepresenteerde rapport "Een Nieuw Hart voor Dukenburg".
De gemeente Nijmegen tracht door dit rapport, met name aan de bewoners van de wijk Dukenburg, inzicht te geven in de plannen die de gemeente heeft met de wijk voor de periode tot 2017.
En vrolijk worden we daar niet van. Integendeel. Somberen en onbegrip lijken eerder aan de orde.
Als we terug gaan naar de jaren waarin de wijk zijn huidige vorm begon te krijgen, eind jaren zestig begin jaren zeventig dan zien we dat duidelijk gekozen is voor een concept. Ruim, groen, wonen en werken gescheiden en veilig.
Bij de bouw van de wijk mondde die visie uit in het karakter dat de wijk nu nog steeds heeft. En na bijna 40 jaar kan gezegd worden dat de keuze een geslaagde is geweest. Veel Nijmegenaren, en niet-Nijmegenaren, hebben in de loop der jaren bewust gekozen voor het wonen in een dergelijke wijk en wonen er naar alle tevredenheid.
Het voorzieningenpeil is redelijk, bus- en treinverbindingen zijn prima, de wegen-infrastructuur idem dito, bossen en landerijen zijn vlakbij gelegen, de wijk is voor het grootste deel kindvriendelijk, er is weliswaar iets teveel hoogbouw maar er valt mee te leven en de afstand tot de stad is overkomelijk.
Het plan nu lijkt de keuze die vele mensen gemaakt hebben grotendeels te negeren. Het groen wordt in niet geringe mate aangetast, hetzelfde geldt voor de ruimtelijke opzet terwijl de wegen-infrastructuur en de ontsluitende functie daarvan (ook voor de rest van de stad) volledig op zn kop wordt gezet, onder het mom van dat er zo slecht overgestoken kan worden (want tijden veranderen ).
Hoofdargument voor de meeste veranderingen die in het plan worden aangedragen is dat de wijk onevenredig snel veroudert en dat er daardoor andere woon- en voorzieningenbehoeften ontstaan.
Het is van groot belang uitgangspunt en aangedragen oplossing te dezen de revue te laten passeren.
De veroudering van de wijk wordt niet echt gestaafd door de cijfers. Wanneer de cijfers van 1995 en nu, tien jaar later, vergeleken worden is een lichte verschuiving waarneembaar van de aantallen in de categorie 50-59 jarigen ten gunste van de categorie 60-69 jarigen. Die verschuiving is niet wereldschokkend, een aantal procenten van de totale wijkbevolking, en is zeer verklaarbaar. Het is goed wonen in de wijk als gevolg van het eerder genoemde karakter en de ouder wordende mens kan daar nog een aantal jaren van genieten liefst in het eigen huis. Wanneer de thuiszorg- en buurtvoorzieningen daarop aangepast worden is er in de meeste gevallen geen vuiltje aan de lucht. Wanneer men niet op deze manier zelfstandig kan blijven wonen is de bouw van nieuwe torenflats al helemaal geen oplossing, want ook daar is zelfstandig wonen dan geen optie. De inschatting van B&W overigens dat de veroudering tot 2017 in Dukenburg onevenredig snel zal verlopen, lijkt ons op dit moment zeker niet te staven.
Het is verder prima de wijkvoorzieningen op een hoger peil te brengen, maar dat doe je niet door juist de voorzieningen, met name supermarkt en andere winkels, dicht bij huis weg te halen en te concentreren in, in dit geval, de Meijhorst. Een tweede stadshart aldaar is onzes inziens niet iets waar bewoners, oud of jong, op zitten te wachten. Nee, juist versterking en renovatie van de kleinere centra zou veel meer voor de hand liggen. Het is in het plan volstrekt onduidelijk wat het gemeentebestuur daarmee nu eigenlijk wil. Aan de ene kant wordt gesproken over handhaving van die kleine centra (pag 18 punt 2) en op dezelfde pagina (punt 4) wordt gemeld dat geevalueerd gaat worden in 2006 (!!) of de kleine centra nog wel bestaansrecht hebben en of ze niet in het grote Meijhorst stadshart moeten worden opgenomen: wat is nu de bedoeling ? Echt iets aan die kleine centra doen of ze verder laten verouderen en ze dan over een half jaar evalueren met als uitkomst dat ze het niet gaan redden.
Dan nog dit. De groenstroken in de huidige vorm langs de van Apelterenweg en de van Boetbergweg/Staddijk zijn zo karakteristiek voor Dukenburg en geven de wijk voor de bewoners een zo prettig aanzien, dat het onzes inziens bijna crimineel is daar tot bebouwing over te gaan.
En dan liever geen verhalen over nieuwe aanplant, want het karakter zal zo nooit meer worden hersteld. Op de in het plan gepresenteerde tekeningen is overigens van de plannen tot bouw op deze plekken niets terug te zien. Een omissie ? Overigens zou het niet verkeerd zijn over de plannen voor deze beide, en andere, locaties wat meer (en meer specifieke) informatie te verstrekken.
Algehele indruk: te makkelijk meegaan met de zo vaak gebruikte slogan dat tijden veranderen en dat daarom wensen zomaar zouden veranderen. Vaak gebruikt als doekje voor het bloeden van het laten ontstaan van achterstand in onderhoud en achterstand in steun aan bestaande voorzieningen. Wij voelen zelfs hier, op enige afstand, de hete adem in de nek van projectontwikkelaars die staan te trappelen om geld te kunnen verdienen aan nieuwe, duur te verkopen bouwwerken.
Een andere indruk is dat het plan op vele punten te onduidelijk is, vaak nog niet uitgewerkt en dus moeilijk op te reageren. Hoe is de inspraak voor de uiteindelijke, uitgewerkte, planvorming geregeld ?
Goed in het plan is de aandacht voor voorzieningen voor de jeugd, waarbij overigens zeer weinig woorden besteed worden aan de onderwijsinstellingen in de verschillende buurten en de plannen daarmee.
Wij kunnen op dit moment alleen hopen dat het Nijmeegse gemeentebestuur op tijd inziet dat de plannen, met name de bebouwing aan de van Apelterenweg en de van Boetbergweg en de buurtvoorzieningen in relatie tot het stadshart gewijzigd zouden moeten worden. Zoals het conceptplan er nu ligt denken we dat Dukenburg niet meer wordt wat, naar onze overtuiging, de meeste bewoners voor ogen hadden toen ze voor de wijk kozen. En daarmee, schatten we in, zullen de plannen veel weerstand gaan oproepen.
